НАЈНОВО ОД ДЕБАРСКО-КИЧЕВСКАТА ЕПАРХИЈА

Виктор Недески

Ликот и делото на свети Константин Кавасила
                                           Архиепископ Охридски

Великиот меѓу архиепископите на славната Охридска Aрхиепископија - светиот Константин Кавасила е вистинска пофалба и украс, не само на градот крај белото езеро, туку и на Православната Црква ширум вселената. Неговиот животен пат е специфичен по многу нешта. Живеејќи во една вистински бурна епоха на постојани војни и борби за превласт помеѓу христијанските владетели на распарчената Источна империја, овој свет архипастир грижливо бдеел над повереното стадо. Раководен единствено од мерката Христова и никогаш не штедејќи се себеси како добар пастир на Црквата, многупати покажал дека е подготвен да ја положи и душата своја за своите овци . Притискан, уценуван и затворан, свети Константин мажествено трпел сè, непрестајно славејќи Го Бога, и плетејќи ги своите молитвени приноси кон Господа и кон светите Божји угодници, на кои се уподобувал.

За жал историските прилики се причина, до нас да стигнат мал број податоци за животот и делото на овој славен и значаен архипастир на Охридската Архиепископија. Неговиот, пак, култ бил потиснуван од различните политички струења кои следувале кратко по неговото блажено скончание . Меѓутоа, по зборовите на псалмопевецот: праведникот останува во вечен спомен , па така и овој, можеби навидум, малку подзаборавен охридски светител, никогаш не избледел целосно од сеќавањето на Црквата Христова. Денес, пак, со споредување и добро поврзување на познатите фрагментални податоци за него, се добива солидна слика за неговиот живот и дело.

„Живот возвишен, блажен, поживеа, и ја украси твојата нарав, на словото благо сопатнику, стана правило на свештениците, ти најблескава ѕвездо на Мизија, но, спомни си сега Константине, за твоето стдао и добри пастири за него испроси“ (тропар на свети Константин Кавасила).

Неизброен е бројот на светиите, запишани во диптихот, но и незапишани, кои светата Црква, научена од Светиот Дух, ги прославува, а преку нив Го велича и Троичниот Бог. Многумина останале и по долго време непрославени, но, никогаш не биле заборавени од светата Црква Христова, а и Самиот Бог ги воздигнувал и возвеличувал  на разни начини. 

И денешниот ден (31.10.2015 година) е еден од тие денови кои се потврда на горенапишаното, зашто денеска за првпат на толку свечен и торжествен начин беше прославен прочуениот Охридски архиепископ, светиот Константин Кавасила, кој никогаш не бил заборавен, но и никогаш не бил толку прославен. Имено, денеска, во катедралниот храм „Св. Софија“ во Охрид, го прославивме споменот на свети Константин, со света архиерејска Литургија, на која чиноначалствуваше Неговото Високопреосвештенство Митрополитот Дебарско-кичевски г. Тимотеј, во сослужение на Митрополитот Струмички г. Наум, Митрополитот Повардарски г. Агатангел, Митрополитот Брегалнички г. Иларион, архимандритите Нектариј и Партениј, протоерите Никола Христоски, Димче Ѓорѓиески, Стевчо Тошевски и Игор Никовски, еромонахот Макариј, свештениците Васко Голабоски, Љупчо Симиџиоски, Ромео Петрески, Димче Азески, Ѓорѓи Блажески и Љупчо Бакрачески, протоѓаконите Сашо Ристов, Николче Ѓурѓиноски и Влатко Стојменов и ѓаконите Сашо Целески и Христијан Костоски. По завршувањето на Литургијата беше прекршен празничниот колач, а Митрополитот Иларион, во име на Неговото Блаженство Архиепископот Охридски и Македонски г.г. Стефан, кој поради отсуство не можеше да присуствува на Литургијата, ја прочита беседата со која Архиеписокопот ги поздрави верните чеда на Македонската православна црква. По Литургијата, беше промовирана и новата книга, посветена на светиот Константин Кавасила, а промотор на книгата беше дипломираниот теолог Виктор Недески, кој воедно е и автор на книгата.

„Како убавина на Јакова, и скала небесна по која Господ слезе на земјата, некогашните слики ја пројавија твојата чест и слава, Богородице, како онаа која Го роди Бога на сите; те слават небесните ангели, и луѓето земни, бидејќи се молиш за целиот свет, покривајќи ги со милост оние што го прославуваат твојот чесен празник“ (стихира на Голема вечерна на Господи повикав...).

Денеска ја прославивме онаа, која ги надвишува сите суштетсва, небесни и земни, како помош и силен покров за христијаните. Ја прославивме онаа, која во својата утроба несогорливо Го носеше Христос Словото, Спасителот на светот. Како Мајка Божја која има смелост пред својот Син, Владичице не заборавај ги сите кои искрено ја молат твојата помош и застапништво, и покриј нè со покровот на твојата љубов.

На овој светол ден, на 14.10.2015 година, во капелата посветена на овој празник, а во Митрополитската резиденцијата на Дебарско-кичевската епархија, беше отслужена света архиерејска Литургија, на која чиноначалствуваше Неговото Високопреосвештенство Митрополитот Дебарско-кичевски г. Тимотеј, во сослужение на протоерејот Димче Ѓорѓиески, свештеникот Љупчо Бакрачески и ѓаконот Сашо Целески. По завршувањето на Литургијата, беше извршен чинот на Мал водосвет и беше прекршен празничниот колач, а Митрополитот Тимотеј се обрати кон верниците со пригодна беседа, која во целост ви ја пренесуваме.

„Николае, ти си хранител на вдовиците и татко на сираците, помошник на оние што се во маки, утеха на расплаканите, пастир и патеводител на сите заблудени. И сите нас, со твоите молитви, избави нè“ (песна од канонот на Утрена на свети Николај Мирликиски).

На 11.10.2015 година, во Деветнаесеттата недела по Педесетница, и на празникот на преподобниот Харитон Исповедник и на светиот пророк Варух, Неговото Високопреосвештенство Митрополитот Дебарско-кичевски г. Тимотеј, во сослужение на протоереите Никола Христоски и Стевчо Тошевски, свештениците Александар Матески и Александар Крстаноски и протоѓаконот Николче Ѓурѓиноски, изврши осветување на новиот храм, посветен на светиот Никола Мирликиски Чудотворец, во с. Манастирско Доленци, Кичево. По осветувањето, беше отслужена и првата света архиерејска Литургија во новоосветениот храм. 

На 07.10.2015 година, во просториите на Универзитетскиот конгресен центар во Охрид, беше промовирано капиталното дело за сиот православен свет, досега издадено во триесет и осум тома, „Православна енциклопедија“. Ова грандизоно и историско дело за православната екумена, кое го има во печатено, но и во електронско издание, не е само обично издание, туку и цел научен центар, во кој редовно работат повеќе од сто вработени, а истото има свои претставништва во повеќе православни земји. На промоцијата свечено беше најавено и отворањето на едно вакво претставништво и во нашата земја, на чие чело ќе застане рекоторот на Универзитетот „Св. Кирил и Методиј“ Скопје, проф. д-р Велимир Стојковски. На промоцијата присуствуваше директорот на „Православна енциклопедија“, г-дин Сергеј Кравец, како и специјалниот претставник за меѓународна културна соработка на Претседателот на Руската федерација, г-дин Михаил Швидкој. Промоцијата ја проследија и повеќе свештенослужители на Македонската православна црква - Охридска архиепископија, кои беа водени и од Неговото Блаженство Архиепископот Охридски и Македонски г.г. Стефан. На промоцијата присуствуваше и Неговото Високопреосвештенство Митрополитот Дебарско-кичевски г. Тимотеј, градоначалникот на Охрид, г-дин Никола Бакрачески, заменикот министер за култура на РМ, г-дин Драган Неделковиќ, научни работници и останати гости.